DARMOWA dostawa dla zamówień powyżej 100zł | 4,99 Najtańsza opcja dostawy
Ćma bukszpanowa (Cydalima perspectalis) – nowy i groźny szkodnik bukszpanów
Ćma bukszpanowa (Cydalima perspectalis) – nowy i groźny szkodnik bukszpanów

Ćma bukszpanowa (Cydalima perspectalis) – nowy i groźny szkodnik bukszpanów

Ćma bukszpanowa jest dość duża, o rozpiętości skrzydeł od 40 do 45 mm. Występują dwie formy ubarwienia osobników dorosłych: forma biała i brązowa, ale ta ostatnia rzadsza. Motyl formy białej ma opalizujące skrzydła z szeroką, brązową smugą biegnącą wzdłuż przedniego brzegu przedniego skrzydła i jeszcze szerszymi obwódkami tej samej barwy wzdłuż brzegów zewnętrznych obu par skrzydeł. Motyle formy brązowej wyróżniają się brązowym tłem skrzydeł, lekko fioletowym połyskiem i kontrastująco białą, półksiężycowatą plamą.

POCHODZENIE: Ćma bukszpanowa jest motylem azjatyckim. Występuje we wschodniej Azji, gdzie zasiedla uprawy w rosyjskim Dalekim Wschodzie, Japonii, Chinach, Korei, Indiach i na Tajwanie. Ćma bukszpanowa prawdopodobnie została zawleczona razem z importowanymi roślinami do Soczi, skąd rozprzestrzeniła się po Europie. Po raz pierwszy została stwierdzona w Niemczech w 2006 r., a potem szybko zasiedliła bukszpany w innych krajach: Szwajcaria i Holandia w 2007 r., Wielka Brytania w 2008 r., Francja i Austria w 2009 r., Węgry w 2011 r., a potem Rumunia, Turcja, Słowacja, Belgia i Chorwacja. W 2013 r. stwierdzono ją w Danii, a w 2014 r. w Hiszpanii. Od 2016 r. jest w Polsce. Po raz pierwszy gąsienice ćmy bukszpanowej znaleziono w Krakowie niszczące zasadzenia bukszpanowe. Teraz obecna jest w różnych regionach kraju.

ROZWÓJ: Samice ćmy składają na bukszpanie liczne, żółte jaja o średnicy 1 mm. Jaja są umieszczane na spodniej stronie liści w głębi krzewu. Z jaj wylegają się bardzo aktywne i charakterystycznie ubarwione gąsienice. Ich ciało jest zielonkawe i ozdobione brązowymi wzdłużnymi pasami. Najpierw mają długość 1-2 mm, ale są żarłoczne, szybko rosną i po miesiącu osiągają 35-40 mm długości. Przepoczwarczają się w kokonach zbudowanych z delikatnej przędzy, które są rozmieszczone w bukszpanach. Dorosłe osobniki latają od kwietnia lub maja do września. Zimują larwy drugiego pokolenia w kokonach długości 5-10 mm zbudowanych z 2 liści bukszpanu mocno sklejonych przędzą. W naszych warunkach rozwijają się dwa, rzadziej trzy pokolenia szkodnika.

 

SZKODLIWOŚĆ: Motyle odżywiają się płynnym pokarmem (nektar z kwiatów, soki roślinne) i w tym stadium nie są szkodliwe dla bukszpanów. Szkody powodują gąsienice. Zaraz po opuszczeniu osłonek jajowych gąsienice przystępują do zjadania liści bukszpanu; wyjadają one delikatne części liścia z górnej jego strony, pozostawiając twardsze resztki. Tak uszkodzone liście z czasem zamierają. Starsze larwy są najbardziej szkodliwe: zjadają całe liści i młode pędy. Na zaatakowanych roślinach widoczne są zielonkawe grudki odchodów przyklejone do przędzy. W wyniku intensywnego i grupowego żerowania powstają rozległe gołożery pokryte oprzędami. Tak zaatakowane przez szkodnika krzewy bukszpanu wyglądają nieestetycznie, a czasem nawet całkiem zamierają. Pozornie zdrowo wyglądający krzew bukszpanu może mieć całkowicie zniszczone przez szkodnika wnętrze i staje się już nie do odratowania. Nie chronione nasadzenia bukszpanowe szkodnik może całkowicie zniszczyć.

ZWALCZANIE: Ćmę bukszpanową można zwalczać metodami mechanicznymi, ale one są uciążliwe i czasochłonne. Zawsze konieczna jest dokładna, systematyczna i częsta lustracja bukszpanów (nawet kilka razy w miesiącu), której celem ma być znalezienie gąsienic na krzewach bukszpanu. Należy sprawdzić gęste wnętrze każdego krzewu. Łatwo można wykryć gąsienice ćmy bukszpanowej, gdy są młode i jaskrawozielone; starsze są ciemniejsze i trudne do zauważenia, jeśli żerują w głębi krzewu. Wykryć szkodnika w bukszpanach pomagają też tworzone przez niego oprzędy, pokrywające pędy i gałązki roślin. Delikatną ‘pajęczynkę’, jaką snują gąsienice, często łatwiej można zauważyć niż samego owada, gdyż jest lepka i pokryta zielonymi odchodami.

Po wykryciu gąsienic należy pod zasiedlonymi bukszpanami rozłożyć folię i na nią strząsać żerujące na roślinie gąsienice. Zebrane owady należy natychmiast zniszczyć, a takie czynności trzeba powtórzyć jeszcze kilka razy, aż do usunięcia wszystkich szkodników. Można też zbierać gąsienic ręcznie, albo zmywać krzewy silnym strumieniem wody. Dodatkowym sposobem ograniczania liczebności szkodnika jest wycinanie zaatakowanych części roślin wraz z oprzędami i szkodnikami oraz ich palenie (nie kompostować!).

W walce z ćmą bukszpanową bardzo pomocne są pułapki feromonowe. Urządzenia te należy rozmieszczać przy bukszpanach od wiosny (III, IV) do jesieni (X, XI). Pułapka powoli uwalnia w otoczenie feromon płciowy, na który z oddali reagują samce ćmy bukszpanowej. Kierując się rosnącym stężeniem feromonu samce trafiają do pułapki i przyklejają się do jej powierzchni lepowej. W ten sposób usuwając samce można znacznie ograniczyć rozrodczość szkodnika przy chronionych bukszpanach. Gdy zdecydujemy się na rozmieszczenie licznych pułapek feromonowych, to wówczas stworzymy w okolicy bukszpanów ‘chmurę feromonową’, która zakłóci komunikację osobników różnej płci; wtedy samce nie znajdą samic, a te nie złożą zapłodnionych jaj.

Do zwalczania larw ćmy bukszpanowej można zastosować środki z substancję aktywną spinosad, którą uzyskano w wyniku fermentacji bakterii glebowych Saccharopolyspora spinosa, a także naturalne pyretryny wydzielone z egzotycznych złocieni (Chrysanthemum), czy ich pochodne – pyretroidy, gdyż są skuteczne w walce ze szkodnikiem. Bezpieczne dla środowiska są preparaty oparte o pałeczkę turyngską (Bacillus thuringiensis ssp. kurstaki). Zawierają działającą tylko na larwy motyli toksynę, która powoduje rozpad jelita gąsienic, co prowadzi do ich paraliżu i szybkiej śmierci. Zabiegi z zastosowaniem preparatów bakteryjnych należy przeprowadzać co 10 dni, gdyż są one najbardziej toksyczne dla najmłodszych gąsienic. Gąsienice odżywiając się liśćmi bukszpanu gromadzą w swoim ciele toksyny, przez co stają się niesmaczne, a może nawet trujące dla ptaków i innych zwierząt. Ćma bukszpanowa nie ma skutecznych wrogów naturalnych.

                                                                                                                                 Prof. dr hab. Stanisław Ignatowicz

1px do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl