Czy pluskwy mają skrzydła?
Czy pluskwy mają skrzydła? Jak pluskwy rozprzestrzeniają się?
Pluskwa domowa (Cimex lectularius) zwana też pluskwą łóżkową zasłużyła sobie na bardzo złą sławę. Od dawien dawna jest plagą naszych mieszkań i jest najbardziej dokuczliwym zewnętrznym pasożytem człowieka. Pluskwa domowa nie jest pasożytem wyspecjalizowanym. Atakuje nie tylko ludzi, lecz także nietoperze i inne ssaki, ptaki i nawet gady. Najbardziej związała się z człowiekiem, gdyż on zapewnia jej dogodne warunki do życia. Ciało pluskwy jest silnie spłaszczone, jajowato-owalne, nieco zwężające się ku przodowi. Zabarwione jest na kolor czerwonobrązowy. Osobniki dorosłe osiągają długość do 4-5 mm, a szerokość około 3-4 mm. Na głowie znajdują się duże czarne oczy i cienkie czułki składające się z 4 członów, z których ostatni jest wydłużony nitkowato. Aparat gębowy pluskwy jest typu kłująco-ssącego, dobrze przystosowany do przebijania skóry i pobierania płynnego pokarmu.
Pluskwa domowa nie lata, bo nie ma skrzydeł. Utraciła je prawie całkowicie w związku z przystosowaniem się do pasożytniczego trybu życia; skrzydła przednie są zredukowane do drobnych łuskowatych wyrostków, a skrzydeł tylnych brak. Za to biega doskonale. W ciągu jednej minuty może pokonać odległość 1 m. Nogi pluskwy są zaopatrzone w pazurki, dzięki którym mogą wspinać się po chropowatych powierzchniach. Biegająca pluskwa słabo trzyma się podłoża i gdy porusza się po suficie, wówczas często z niego spada na podłogę. Na odnóżach przemieszcza się z jednego mieszkania do drugiego, a podczas dni upalnych może dostawać się do pomieszczeń z zewnątrz. Ważnym zabiegiem profilaktycznym jest więc dbanie o szczelność techniczną pomieszczeń; należy uszczelnić gipsem, cementem lub pastami silikonowymi wszystkie szpary i szczeliny, którymi mogą przechodzić z pomieszczeń sąsiednich czy zewnątrz. Trudne jest zwalczanie pluskwy domowej zasiedlającej bloki mieszkalne, gdyż wymagana jest zgoda wszystkich mieszkańców na przeprowadzenie niezbędnych zabiegów w każdym mieszkaniu, które zawsze są nieszczelne.
Jedną z dróg, którymi pluskwy dostają się do domu, są nasze ubrania, przedmioty i bagaże, które trzymaliśmy w zapluskwionych miejscach. Gdy pluskwa zasiedli nasze mieszkanie, to wtedy owady dorosłe i postacie młodociane można znaleźć w kryjówkach, zajmowanych w pobliżu naszych miejsc spania, a więc pod boazerią lub tapetami, za lustrem, za obrazami, w gniazdach elektrycznych, w złączach mebli, w narożnikach szaf, w szparach ścian, w szczelinach łóżek lub tapczanów. Zasiedlone meble tapicerowane, szczególnie wypoczynkowe i sypialniane, są wyrzucane przez właścicieli zapluskwionego mieszkania w miejsca gromadzenia odpadów gabarytowych. Gdy nieopatrznie zostaną zabrane przez sąsiada do nowego mieszkania, wtedy pluskwy dosłownie są wnoszone do domu lub mieszkania w tych używanych meblach.
Dokuczają nam też pokrewne gatunki pasożytniczych pluskiew występujących w gniazdach różnych ptaków. Co czwarte gniazdo jaskółek zakładanych na budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej zasiedla pluskwa jaskółcza (Oeciacus hirundinis), a w gniazdach gołębi miejskich i szpaków - pluskwa gołębia (Cimex columbarius), znajdowana też w kurnikach. Po opuszczeniu gniazd przez ptaki, pluskwy te wykazują dużą aktywność ruchową. Głodne przemieszczają się do wewnątrz budynków poprzez pęknięcia oraz szczeliny w ścianach i oknach i tam szukają żywicieli. Po przedostaniu się do budynków atakują ludzi i wysysają z nich krew.
Prof. dr hab. Stanisław Ignatowicz
